Vmbo-leerlingen hebben meer baat bij lesboeken met 'gewone' teksten dan bij teksten in 'Jip-en-Janneke-taal'. Dat is een van de uitkomsten van een grootschalig leesonderzoek onder vmbo-leerlingen, waarop taalwetenschapper Jentine Land op 13 februari promoveert.

In veel studieboeken voor het vmbo worden vooral korte, losstaande zinnen gebruikt zonder moeilijke woorden. Het blijkt dat de leerlingen deze teksten minder goed begrijpen dan langere zinnen die door verbindingswoorden zoals 'omdat' of 'immers' met elkaar zijn verbonden.

Saaie teksten
Soms worden teksten in leerboeken voor vmbo-leerlingen aantrekkelijker gemaakt door bijvoorbeeld een personage toe te voegen. Uit het onderzoek blijkt dat ook deze ingreep niet effectief is: vmbo-leerlingen begrijpen en onthouden saaie teksten zonder personages of leuke beschrijvingen beter dan teksten die opgeleukt zijn met fictieve personen die dingen beleven en met elkaar praten. De leerlingen waarderen de teksten met personages overigens wel meer.

Richtlijnen
Voor veel vmbo-leerlingen is goed kunnen lezen geen vanzelfsprekendheid. Des te belangrijker is het daarom dat ze de lesstof zodanig krijgen aangeboden dat ze deze goed kunnen begrijpen en onthouden. Op basis van het experimentele leesonderzoek formuleert Land richtlijnen voor studieboekteksten voor het vmbo.

Het proefschrift van Jentine Land verschijnt bij uitgeverij Eburon: Zwakke lezers, sterke teksten? Effecten van tekst- en lezerskenmerken op het tekstbegrip en de tekstwaardering van vmbo-leerlingen (ISBN 978-90-5972-296-5).

^ naar boven