"Contractonderzoek is niet alleen belangrijk, het is ook heel erg leuk." De openingswoorden van OGC-directeur Maarten Prak vormden de rode draad van de themamiddag 'Waardevolle Wetenschap - best practices van onderzoek in opdracht bij het OGC', die op 27 mei plaatsvond. De opkomst was niet bijzonder hoog, maar de discussies waren des te geanimeerder.

Door de teruglopende financiële bijdrage van de overheid aan de universiteit (eerste geldstroom) wordt het steeds meer nodig om externe middelen voor onderzoek te verwerven. Bovendien is het een van de speerpunten van de universiteit om deel te nemen aan het maatschappelijk debat en in te haken op vragen vanuit de samenleving. Onderzoek in opdracht is een belangrijke vorm van deze zogenoemde kennisvalorisatie.

Toegang tot archieven
Dat niet alleen de maatschappij - of op z'n minst de opdrachtgever - hier iets aan heeft, maar ook de wetenschapper zelf, bleek uit de bijdragen van de verschillende sprekers tijdens deze middag. Zo vertelden Keetie Sluyterman (een van de auteurs van de grote bedrijfsgeschiedenis van Shell die in 2007 verscheen) en Jeroen Koch (biograaf van Abraham Kuyper, nu werkend aan de biografie van koning Willem I) hoe bijzonder en spannend het is om toegang te krijgen tot gesloten archieven.

Oogstrelende resultaten
Een ander belangrijk voordeel van een onderzoek in opdracht is dat er doorgaans veel werk wordt gemaakt van het eindresultaat en de brede verspreiding daarvan: waar artikelen in wetenschappelijke tijdschriften maar zelden met gejuich worden ontvangen, heb je bij contractonderzoek te maken met een opdrachtgever die echt zit te wachten op jouw werk en die het in veel gevallen bovendien in een fraaie vorm wil gieten. Vaak resulteert zo'n onderzoek in een kleurige, rijk geïllustreerde, degelijk uitgevoerde uitgave waar niet alleen de opdrachtgever maar ook de auteur trots op kan zijn. De belangstelling voor Jeroen Kochs biografie van Abraham Kuyper was zo groot dat er inmiddels een paperback-editie van is verschenen. Joost Raessens, leider van een van de deelprojecten van GATE (Game Research for Training and Entertainment), legde uit op welke manieren er binnen GATE met allerlei bedrijven wordt samengewerkt. Dat leidt tot een vruchtbare combinatie van wetenschappelijk onderzoek en de ontwikkeling van heel concrete toepassingen.

Goede afspraken
Hoe zorg je dat je wetenschappelijke vrijheid is gewaarborgd als je voor een opdrachtgever werkt? Deze veelgestelde vraag kwam tijdens de themamiddag uiteraard ter sprake. De sprekers benadrukten hoe belangrijk het is om hier duidelijke afspraken over te maken in het contract met de opdrachtgever, dus al voor aanvang van het project. Bij de onderzoeksprojecten die het OGC in opdracht uitvoert is volledige toegang tot de archieven altijd een harde eis. Ook wordt voor elk project een redactieraad samengesteld met vertegenwoordigers van de opdrachtgever én van de academische gemeenschap. Deze collega-wetenschappers, in veel gevallen afkomstig van andere universiteiten, bewaken de onafhankelijkheid van het onderzoek.

Opdrachten binnenhalen
Een andere veelgestelde vraag: hoe haal je een opdracht binnen? Uit de bijdragen van de onderzoekers deze middag bleek dat een goed netwerk hier doorgaans een grote rol in speelt, soms gecombineerd met een gelukkig toeval of een flinke dosis doorzettingsvermogen. Extra kans van slagen is er wanneer het onderzoek gekoppeld kan worden aan een voor de (potentiële) opdrachtgever belangrijke gelegenheid, zoals een jubileum. Er is dan meteen een duidelijke deadline voor het project.

Sprekers tijdens deze themamiddag waren:

• prof. dr. Keetie Sluyterman (bedrijfsgeschiedenis Shell)
• dr. Jeroen Koch (biografie van Abraham Kuyper in opdracht van het Abraham Kuyper Fonds, biografie van Willem I gefinancierd door het Prins Bernhard Cultuur Fonds)
• dr. Paul Brusse (geschiedenis van Zeeland in opdracht van de provincie Zeeland)
• Joep Schenk MA (geschiedenis van 50 jaar Gronings aardgasveld in opdracht van NAM)
• prof. dr. Joost Raessens (leider van deelproject van GATE (Game Research for Training and Entertainment), Design Rules for Learning Through Simulated Worlds).

Meer weten?
Kijk voor meer informatie over onderzoek in opdracht bij het OGC op www2.let.uu.nl/Solis/ogc/Onderzoek/contractonderzoek.htm. 

^ naar boven