Antwoorden opdracht 1.2 Middeleeuwse voorwerpen

Pen
Die hadden ze nog niet in de Middeleeuwen. Men schreef met ganzenveren en inkt.
Ganzenveren zagen er overigens ook niet uit zoals de meeste mensen denken; de veren zelf werden van de pen gesneden zodat hij handelbaarder werd. De veren eraan is meer voor een leuker uiterlijk vooral in schilderijen gewoon geworden. Het schrijven met een veer heeft veel gevolgen. Misschien hebben de leerlingen weleens met een kroontjespen geschreven, dat is enigszins vergelijkbaar. De veer moest vaak in de inkt worden gedoopt omdat er niet veel inkt aan de veer kwam te zitten. Ook konden er moeilijk ronde hoeken worden gemaakt. Als ze handschriften zien kunnen ze dit wellicht herkennen.

Deodorant:
Hadden ze nog niet in die vorm. De leerlingen kunnen erbij stil staan dat
persoonlijke ruimte destijds heel anders was dan nu. Tegenwoordig is het vrij normaal een “1-meter cirkeltje” aan te houden qua nabijheid met onbekenden, maar in de Middeleeuwen zaten mensen veel dichter op elkaar. Denk bijvoorbeeld aan grotere gezinnen. Persoonlijke hygiëne had een ander standaard. Maar middeleeuwers hadden wel degelijk manieren om zichzelf te verzorgen. Ze gebruikten veel kruiden en maakten ook zeep. Lavendel werd bijvoorbeeld veel gebruikt voor de geur. Uiteraard waren dit wel meer ‘luxe’ producten en meer gebruikt door de adel dan door de boeren.

Aardappel
De aardappel komt oorspronkelijk uit Amerika en is dus pas na 1492 met
Columbus naar Europa gekomen. In Nederland werd het pas in de zestiende en zeventiende eeuw een steeds meer verbouwd en ook gegeten. Rijst en pasta had men in Nederland ook nog niet. Brood daarentegen al eeuwen; en dat was dan ook een zeer belangrijk onderdeel van het middeleeuwse eten. Veel etenswaren die misschien nu heel Nederlands aandoen zijn niet van oorsprong Nederlands zoals we ze nu kennen. Zo is bijvoorbeeld de wortel pas oranje gemaakt door middel van kruisingen in de zeventiende eeuw.

Theezakje
Zie hierboven. Ook thee is een geïmporteerd product en komt oorspronkelijk uit
China en kwam pas in de zeventiende eeuw naar Nederland. Wat middeleeuwers wel degelijk kenden was kruidenthee, gemaakt van bijvoorbeeld muntbladeren. Suiker was ook een luxeproduct en niet zoveel gebruikt zoals tegenwoordig. Honing was een makkelijker verkrijgbaar als zoetmaker. Dit kan bijvoorbeeld dus ook invloed hebben gehad op de gebitten van mensen; hoewel ze geen tandpasta kenden gebruikten ze dus ook veel minder suikers dan wij.

Mobieltje
Uiteraard een product wat ze nog niet hadden. Communicatie in de Middeleeuwen
was een stuk ingewikkelder en vaak ook langzamer. Er werden veel minder grote afstanden afgelegd en dus was de belevingswereld van iemand veel kleiner. Een netwerk van een middeleeuwer reikte veel minder ver dan nu dus lange afstandscommunicatie was minder noodzakelijk. Boodschappen werden door bodes overgebracht of mondeling. Dit nam veel meer tijd in beslag en ging niet altijd goed. Hoewel het lijkt alsof afspraken dan veel stipter en preciezer gemaakt moesten worden dan tegenwoordig, moet men er ook bij stil staan dat “tijd” een hele andere betekenis had. Ze keken toen niet elk uur op de klok, en moesten meer met de natuurlijke klok mee. Minuten en seconden bestonden nog niet.

Regenjack
Een waterdicht kledingstuk zoals wij nu kennen hadden ze destijds niet. Men
moet alleen vooral niet de kracht van natuurlijke materialen onderschatten. Goed geweven wol laat heel wat vocht buiten, en dus werden er vaak mantels en kaproenen gebruikt om tegen de regen te beschermen.

Boek
Dit voorwerp zal nog uitgebreid aan de orde komen in de komende lessen. Een boek
was in de Middeleeuwen een veel zeldzamer en dus kostbaarder product dan nu. Boeken
werden gemaakt van perkament en met de hand geschreven. Pas in de vroeg zestiende eeuw werd de drukpers uitgevonden. Boeken werden vaak met hout en leer gebonden en rijkelijk versierd met schilderingen of edelstenen. Ze werden voornamelijk in de kerk gebruikt of bij de edelen. Het gewone volk had eigenlijk nooit een boek thuis.