Antwoorden opdracht 1.2 Middeleeuwse voorwerpen
Pen
Die hadden ze nog niet in de Middeleeuwen. Men schreef met ganzenveren en inkt.
Ganzenveren
zagen er overigens ook niet uit zoals de meeste mensen denken; de veren
zelf werden van de pen gesneden zodat hij handelbaarder werd. De veren
eraan is meer voor een leuker uiterlijk vooral in schilderijen gewoon
geworden. Het schrijven met een veer heeft veel gevolgen. Misschien
hebben de leerlingen weleens met een kroontjespen geschreven, dat is
enigszins vergelijkbaar. De veer moest vaak in de inkt worden gedoopt
omdat er niet veel inkt aan de veer kwam te zitten. Ook konden er
moeilijk ronde hoeken worden gemaakt. Als ze handschriften zien kunnen
ze dit wellicht herkennen.
Deodorant:
Hadden ze nog niet in die vorm. De leerlingen kunnen erbij stil staan dat
persoonlijke
ruimte destijds heel anders was dan nu. Tegenwoordig is het vrij
normaal een “1-meter cirkeltje” aan te houden qua nabijheid met
onbekenden, maar in de Middeleeuwen zaten mensen veel dichter op
elkaar. Denk bijvoorbeeld aan grotere gezinnen. Persoonlijke hygiëne
had een ander standaard. Maar middeleeuwers hadden wel degelijk
manieren om zichzelf te verzorgen. Ze gebruikten veel kruiden en
maakten ook zeep. Lavendel werd bijvoorbeeld veel gebruikt voor de
geur. Uiteraard waren dit wel meer ‘luxe’ producten en meer gebruikt
door de adel dan door de boeren.
Aardappel
De aardappel komt oorspronkelijk uit Amerika en is dus pas na 1492 met
Columbus
naar Europa gekomen. In Nederland werd het pas in de zestiende en
zeventiende eeuw een steeds meer verbouwd en ook gegeten. Rijst en
pasta had men in Nederland ook nog niet. Brood daarentegen al eeuwen;
en dat was dan ook een zeer belangrijk onderdeel van het middeleeuwse
eten. Veel etenswaren die misschien nu heel Nederlands aandoen zijn
niet van oorsprong Nederlands zoals we ze nu kennen. Zo is bijvoorbeeld
de wortel pas oranje gemaakt door middel van kruisingen in de
zeventiende eeuw.
Theezakje
Zie hierboven. Ook thee is een geïmporteerd product en komt oorspronkelijk uit
China
en kwam pas in de zeventiende eeuw naar Nederland. Wat middeleeuwers
wel degelijk kenden was kruidenthee, gemaakt van bijvoorbeeld
muntbladeren. Suiker was ook een luxeproduct en niet zoveel gebruikt
zoals tegenwoordig. Honing was een makkelijker verkrijgbaar als
zoetmaker. Dit kan bijvoorbeeld dus ook invloed hebben gehad op de
gebitten van mensen; hoewel ze geen tandpasta kenden gebruikten ze dus
ook veel minder suikers dan wij.
Mobieltje
Uiteraard een product wat ze nog niet hadden. Communicatie in de Middeleeuwen
was
een stuk ingewikkelder en vaak ook langzamer. Er werden veel minder
grote afstanden afgelegd en dus was de belevingswereld van iemand veel
kleiner. Een netwerk van een middeleeuwer reikte veel minder ver dan nu
dus lange afstandscommunicatie was minder noodzakelijk. Boodschappen
werden door bodes overgebracht of mondeling. Dit nam veel meer tijd in
beslag en ging niet altijd goed. Hoewel het lijkt alsof afspraken dan
veel stipter en preciezer gemaakt moesten worden dan tegenwoordig, moet
men er ook bij stil staan dat “tijd” een hele andere betekenis had. Ze
keken toen niet elk uur op de klok, en moesten meer met de natuurlijke
klok mee. Minuten en seconden bestonden nog niet.
Regenjack
Een waterdicht kledingstuk zoals wij nu kennen hadden ze destijds niet. Men
moet
alleen vooral niet de kracht van natuurlijke materialen onderschatten.
Goed geweven wol laat heel wat vocht buiten, en dus werden er vaak
mantels en kaproenen gebruikt om tegen de regen te beschermen.
Boek
Dit voorwerp zal nog uitgebreid aan de orde komen in de komende lessen. Een boek
was in de Middeleeuwen een veel zeldzamer en dus kostbaarder product dan nu. Boeken
werden
gemaakt van perkament en met de hand geschreven. Pas in de vroeg
zestiende eeuw werd de drukpers uitgevonden. Boeken werden vaak met
hout en leer gebonden en rijkelijk versierd met schilderingen of
edelstenen. Ze werden voornamelijk in de kerk gebruikt of bij de
edelen. Het gewone volk had eigenlijk nooit een boek thuis.