| Taal, Talen, Taalwetenschap
“Waarom spreken niet alle mensen dezelfde taal? Er zijn
bijna 7000 verschillende talen! Hoe verschillend zijn die
eigenlijk? Waarom kunnen mensen praten, maar chimpansees en
gorilla’s niet? (Lees bijvoorbeeld Birdsong, Speech, and
Language. Exploring the Evolution of Mind and Brain,
geredigeerd door Johan Bolhuis en mijzelf!) Hoe is het
mogelijk dat een driejarig kind vloeiend Frans spreekt
terwijl jij na vijf of zes jaar les nog staat te stuntelen
op de camping? Waar komen stotteren en dyslexie vandaan?
Waarom zeggen we tegenwoordig ‘allochtoon’ en niet meer
‘gastarbeider’ (en wil men in Amsterdam ‘allochtoon’ weer
vervangen door ‘Xse Amsterdammer’)? Waarom hebben we soms
aan een half woord genoeg als we met elkaar communiceren?
Dit zijn enkele van de vele vragen die we onszelf stellen
binnen het brede terrein van de taalwetenschap.
Bij Taalwetenschap in Utrecht verdiep je je in de
structurele principes van het menselijk taalvermogen, maar
ook in de psychologische, sociale en technologische aspecten
van taal. Je bent van harte welkom om dat samen met ons te
doen!”
Martin Everaert,
Voorzitter van de bacheloropleiding Taalwetenschap |
|
|
Taal van binnenuit
 “Het
is voor een buitenstaander vaak moeilijk te begrijpen hoe je
een hele studie aan taal kunt wijden, en dan niet eens aan
een specifieke taal zoals Engels of Frans. Maar zodra je de
eerste colleges bij Taalwetenschap hebt gevolgd begrijp je
hoe breed het onderwerp taal eigenlijk is. Ik vind het zelf
heel leuk dat ik mijn passie voor taal kan combineren met
mijn interesses op andere gebieden, zoals psychologie,
biologie, natuurkunde, informatica, sociologie, enzovoorts.
Deze studie laat je taal echt van binnenuit kennen.
Daarnaast is Taalwetenschap in Utrecht een kleinschalige
studie, waardoor er een informele sfeer is en je goed
contact met je docenten hebt. Je bent absoluut geen
nummertje!”
Marit Keemink,
derdejaarsstudent Taalwetenschap, secretaris
Studievereniging Babel |
|
Matching bij Taalwetenschap
Matching betekent dat je vóór de start van je studie
uitgebreid kennismaakt met de opleiding Taalwetenschap. In
eerste instantie heb je na je inschrijving een digitaal
matchingsformulier ontvangen. De volgende verplichte stap is
dat je deelneemt aan de matchingsdag.
Je maakt hier kennis met voor de opleiding karakteristieke
studieactiviteiten. Afhankelijk van de dag die je hebt
aangegeven, vindt de matchingsdag bij Taalwetenschap voor
jou plaats op vrijdag 17 april of maandag 22 juni.
Je ontvangt hiervoor een uitnodiging, nadat je het
matchingsformulier hebt ingevuld, ongeveer twee weken vóór
de matchingsdag. Voorafgaand aan de matchingsdag lees je
enkele artikelen die je een indruk geven van onderwerpen
waar de taalwetenschap zich mee bezig houdt. Ook maak je een
opdracht. Meer informatie hierover vind je in de uitnodiging
voor de dag.
We verwachten dat je van tevoren al nadenkt over de vragen
naar aanleiding van die artikelen en zelf alvast op zoek
gaat naar antwoorden. Op de matchingsdag volg je ook een
college, je discussieert in een werkgroepje over de
gestuurde artikelen en je hebt groepsgewijs een
studiekeuzegesprek met mondelinge feedback. Ook is er de
mogelijkheid om studenten, docenten en de studievereniging
Babel
te ontmoeten en vragen te stellen. Tot slot blikken we
gezamenlijk terug op al je opgedane ervaringen in het
matchingstraject, zodat je vol overtuiging met je opleiding
kunt starten.
Voor een indruk van scholieren die al een matchingsdag
hebben meegemaakt, kijk op
YouTube |
|
Tempo in de
troonredes
 Hugo
Quené, docent Taalwetenschap, onderzoekt onder andere de
veranderingen in spreektempo in de loop van het leven.
Daarvoor bieden de troonredes natuurlijk prachtig materiaal,
dat zich uitstrekt over een lange periode. Juist nu koningin
Beatrix de troonrede niet meer zal uitspreken, is het tijd
voor een overzicht. Hieronder lees je de samenvatting van
het onderzoek dat Quené deed bij het Utrechtse
onderzoeksinstituut voor taal en spraak.
“Older talkers speak at a slower tempo than younger talkers,
but speech tempo has also been reported to increase
generally over the past decades. Does this imply that
age-related slowing of speech tempo has a weaker effect now
on present-day older talkers than it had before on older
talkers in older studies? An interesting domain for
answering these questions is provided by formal speeches
(Troonredes) presented by a single speaker, Queen Beatrix,
between her ages 42 and 74. Longitudinal measurements of her
tempo in the Troonredes show that Queen Beatrix'
articulation rate decreased slightly in the first decades,
and then stabilized in the last decade. In addition, the
amount of acceleration within a year's speech increased over
the decades, as did the amount of anticipatory shortening in
longer phrases. These longitudinal trends suggest that this
unique talker is only mildly susceptible to age-related
slowing, and that she may have accommodated to an increase
in speech tempo in her language community.” |
|
Voorbeeldcollege
 In
de typische Taalwetenschap-cursus “Van taal naar theorie”
maak je meteen aan het begin van je studie kennis met een
aantal leidende ideeën van de huidige taalwetenschap. Je
leert op welke manieren de structuur van talen onderzocht
kan worden. Wat is bijvoorbeeld de positie van het
taalvermogen te midden van de overige cognitieve functies?
En is taal aangeboren of aangeleerd (het zogenaamde
"nature-nurture" debat).
Verder komt taaltheorie als model van het taalvermogen aan
de orde. Een groot deel van de cursus maak je al oefenend
kennis met de voornaamste structuurprincipes van natuurlijke
taal. Daarbij dient de moedertaal van de deelnemers veelal
als uitgangspunt. Maar je besteedt ook aandacht aan
verschillen met andere talen, zowel nauw verwante als minder
nauw verwante talen.
De cursus wordt gegeven door Marijana Marelj (foto),
docente Taalwetenschap. Tot dit jaar kon je over deze cursus
op haar
weblog lezen. Dit jaar vindt je
hier meer informatie. |
|
Studeren in Utrecht
 Studeren
aan de Universiteit Utrecht betekent studeren in een
bruisende
stad. Met maar liefst zestigduizend studenten is Utrecht
een studentenstad bij uitstek. De opleiding
Taalwetenschap heeft haar collegegebouwen in de binnenstad,
in de buurt van de Domtoren en het Janskerkhof. Ben je op zoek naar
een
kamer, bekijk hier de tips. De stad heeft ook veel te
bieden op het gebied van
sport met bijna dertig studentensport-verenigingen. Ook
biedt de stad veel
culturele mogelijkheden. Er zit vast iets voor jou bij! |
| Handige links
|
|
